Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

sinking down

  • 1 pronus

    prōnus, a, um (archaic form of fem. pronis, Varr. ap. Non. 494 fin.), adj. [like Gr. pranês = prênês, from root pra-, pro; cf. prae).
    I.
    Lit., turned forward, bent or inclined, leaning or hanging forward, stooping, bending down (class.; opp. supinus; cf. cernuus).
    1.
    Of living beings:

    puerum imponere equo pronum in ventrem,

    Varr. R. R. 2, 7, 13:

    pronus pendens in verbera,

    leaning forward to strike, Verg. A. 10, 586:

    ipsum Pronum sterne solo,

    id. ib. 11, 485:

    pronus magister Volvitur in caput,

    id. ib. 1, 115:

    pecora, quae natura prona finxit,

    Sall. C. 1, 1; Ov. M. 8, 379.— Poet., of those running swiftly, Ov. M. 10, 652:

    leporem pronum catulo sectare sagaci,

    flying swiftly, id. R. Am. 201.—
    2.
    Of things, bending forward or downward, going or inclined downward:

    ilex paulum modo prona, dein flexa,

    Sall. J. 93, 4:

    prona ac fastigiata tigna,

    Caes. B. G. 4, 17:

    pronae atque vergentes ampullae,

    Plin. Ep. 4, 30, 6:

    demissus inde pronusque pulvinus,

    id. ib. 5, 6, 16:

    (urbs) prona in paludes,

    sinking down, Liv. 4, 59:

    crateres,

    overturned, Stat. Th. 5, 255:

    motus corporis,

    Cic. Div. 1, 53, 120:

    cubitus,

    Plin. 28, 4, 14, § 54:

    prona via,

    steep, Ov. M. 2, 67:

    amnis,

    Verg. G. 1, 203:

    rivi,

    Hor. C. 1, 29, 11:

    currus,

    Ov. M. 5, 424. — Absol.:

    nihil habent proni et supera semper petunt,

    Cic. Tusc. 1, 18, 42:

    per pronum ire,

    downwards, Sen. Ep. 123, 14:

    per prona voluti,

    Sil. 15, 235.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of the heavenly bodies, of time, etc., setting, sinking, declining ( poet.):

    pronus Orion,

    Hor. C. 3, 27, 18:

    sidera,

    Prop. 1, 16, 23:

    Titan,

    Ov. M. 11, 257:

    dies,

    Stat. Th. 2, 41:

    menses (=celeriter praetereuntes),

    Hor. C. 4, 6, 39:

    anni,

    id. A. P. 60.—
    2.
    Of localities, turned, looking, or lying towards (postAug.).
    (α).
    With dat.:

    loca Aquiloni prona,

    Col. 3, 2, 6:

    aedificii solum pronius orienti,

    situated more to the east, id. 1, 5, 8.—
    (β).
    With ad:

    campo patente et ad solem prono,

    Col. 2, 9, 3.—
    II.
    Trop., inclined, disposed, prone to any thing (class.); usu. constr. with ad, in aliquid, or dat.; poet. also with gen.
    A.
    In gen.
    (α).
    With ad:

    rei publicae genus inclinatum et quasi pronum ad perniciosissimum statum,

    Cic. Rep. 2, 26, 47:

    anxitudo prona ad luctum,

    id. ib. 2, 41, 68 (from Non. 72, 31):

    boves ad domandum proni,

    Varr. R. R. 1, 2:

    pronus ad omne nefas,

    Luc. 6, 147:

    pronus ad cujusque necem,

    Suet. Vit. 14:

    ad poëticam,

    id. Ner. 50:

    ad simultates,

    Plin. Pan. 84.— Sup.: ad indulgentias pronissimus, Capit. Anton. 10, 8.—
    (β).
    With in and acc.:

    in obsequium plus aequo pronus,

    Hor. Ep. 1, 18, 10:

    in libidines,

    Suet. Caes. 50:

    saeculum in omnia mala,

    Flor. 4, 12.—Prov.:

    prona est timori semper in pejus fides,

    Sen. Herc. Fur. 316. —
    (γ).
    With dat.:

    pronus deterioribus,

    Tac. Agr. 41 fin.—Comp.:

    aures offensioni proniores,

    Tac. A. 4, 29 fin.
    (δ).
    With gen. ( poet.):

    ruendi In ferrum mens prona viris,

    Luc. 1, 461.— Comp.:

    unus audendi pronior,

    Claud. Ruf. 2, 400.—
    B.
    In partic.
    1.
    Inclined to favor, favorable to any thing (post-Aug.).
    (α).
    With dat.:

    si modo prona bonis invicti Caesaris assint Numina,

    Stat. S. 4, 8, 61.— Comp.:

    cohors Cn. Dolabellae pronior,

    Suet. Galb. 12.—
    (β).
    With in and acc.:

    prona in eum aula Neronis,

    Tac. H. 1, 13.— Comp.:

    ut quis misericordiā in Germanicum pronior,

    Tac. A. 2, 73:

    in verum nepotem,

    Suet. Cat. 19.—
    (γ).
    Absol.:

    prona sententia,

    Val. Fl. 8, 340:

    pronis auribus accipere aliquid,

    Tac. H. 1, 1; Luc. 5, 501.— Comp.:

    quos pronior fortuna comitatur,

    Vell. 2, 69, 6.—
    2.
    Easy, without difficulty (mostly post - Aug.):

    omnia virtuti suae prona esse,

    Sall. J. 114, 2:

    omnia prona victoribus,

    Tac. Agr. 33:

    pronum ad honores iter,

    Plin. Ep. 8, 10, 3:

    via ad regnum,

    Just. 1, 5, 9: pronum est, it is easy:

    agere memoratu digna pronum erat,

    Tac. Agr. 1:

    invitos praebere deos,

    Luc. 6, 606:

    facile et pronum est agere,

    Juv. 9, 43.— Comp.:

    id pronius ad fidem est,

    is easier to believe, Liv. 21, 28.—Hence, adv.: prōnē, downwards, pronely (post-class.).
    A.
    Lit., Paul. Petr. Vit. S. Mart. 4, 546.—
    B.
    Trop., readily, willingly; comp. pronius, Amm. 30, 8, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > pronus

  • 2 succiduus

        succiduus adj.    [1 succido], sinking down, sinking, failing: genu, O.: Poples, O.
    * * *
    succidua, succiduum ADJ

    Latin-English dictionary > succiduus

  • 3 succiduus

    succĭdŭus, a, um, adj. [1. succido], sinking down, sinking, failing ( poet.).
    I.
    Lit.:

    genu,

    Ov. H. 13, 24:

    poples,

    id. M. 10, 458:

    gradus,

    Stat. Th. 4, 661:

    flammae,

    id. ib. 10, 116 et saep.—
    II.
    Trop.:

    benedictio,

    faltering, trembling, Sid. Ep. 7, 6 fin.
    III.
    = succidaneus (late Lat.), Ven. Misc. 4, 25, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > succiduus

  • 4 depressio

    lowering, sinking down (action of); depression (L+S); nervous breakdown (Cal)

    Latin-English dictionary > depressio

  • 5 depressio

    dēpressĭo, ōnis, f. [deprimo], a pressing or sinking down, a depression (not ante-Aug., and very rare), Macr. S. 1, 20:

    fundamentorum ad solidum,

    Vitr. 1, 3, 2: Socratica nasi, i. e. flat nose (opp. curva erectio), Macr. S. 7, 3, § 11.

    Lewis & Short latin dictionary > depressio

  • 6 depulsio

    dēpulsĭo, ōnis, f. [depello].
    I.
    A driving off, driving away, repelling, warding off.
    A.
    In gen.:

    depulsio mali,

    Cic. Fin. 2, 13, 41:

    doloris,

    id. ib. 5, 7, 17:

    servitutis,

    id. Phil. 8, 4, 12.—
    B.
    Esp. in rhetor., a defence against a charge, Cic. Inv. 2, 26, 79; 1, 10, 13; Cels. ap. Quint. 3, 6, 13; Quint. ib. § 17 al.—
    * II.
    A lowering, sinking down of the eyes:

    luminum,

    Cic. Univ. 14, 42.

    Lewis & Short latin dictionary > depulsio

  • 7 sedimentum

    sĕdĭmentum, i, n. [id.], a settling, sinking down, subsidence:

    molis (sc. obelisci),

    Plin. 36, 10, 15, § 73.

    Lewis & Short latin dictionary > sedimentum

  • 8 subsidentia

    subsīdentĭa, ae, f. [subsido], a sinking down, subsidence; concr., a settling, sediment:

    aquarum,

    Vitr. 8, 3 med.

    Lewis & Short latin dictionary > subsidentia

  • 9 subsiduus

    subsĭdŭus, a, um, adj. [subsideo], sinking down, settling:

    fraces,

    Grat. Cyn. 474.

    Lewis & Short latin dictionary > subsiduus

  • 10 dēmissiō

        dēmissiō ōnis, f    [demitto], a letting down, sinking, lowering: storiarum, Cs.—Fig., dejection: animi.
    * * *
    letting/lowering down; extension downward; sinking; dejection/lowering of spirit

    Latin-English dictionary > dēmissiō

  • 11 praecipitō

        praecipitō āvī, ātus, āre    [praeceps], to throw headlong, cast down, hurl down, precipitate: p<*>ae in mare praecipitatae, N.: currum scopulis, hurl against, O.: se ex altissimo muro: sese in fossas, Cs.: se (sc. de muro), L.: se in Tiberim, L.: se in medios ignīs, Cu.: etiam pulcherrima, throw overboard, Iu.: cum alii super vallum praecipitarentur, threw themselves down, S.: lux Praecipitatur aquis, sets in the ocean, O.: hac te praecipitato, run this way for life! T.: iis (parvis) minari, praecipitaturos alicunde, threaten to throw them down.—To rush down, throw oneself down, rush headlong, sink rapidly, drop, tumble, fall (of involuntary falling): statim praecipitat in Lirem: nimbi In vada praecipitant, V.: in fossam, L.: sol praecipitans: iam nox caelo Praecipitat, is sinking, V.: hiems iam praecipitaverat, had come to an end, Cs.—Fig., to throw down, hurl down, precipitate: praecipitari ex altissimo dignitatis gradu: semet ipse praecipitare, destroy oneself, S.: se in insidias, L.: furor iraque mentem Praecipitant, carry headlong, V.: quosdam praecipitat potentia Invidiae, Iu.: nox praecipitata, declining, O.— To hasten, hurry: quae Praecipitent obitum, hasten their setting: praecipitata raptim consilia, precipitate, L.: moras, i. e. exchange for haste, V.: dare tempus Praecipitant curae, hasten, V.— To fall down, fall, sink, be ruined: ubi non subest, quo praecipitet, may tumble down: cum ad Cannas praecipitasset Romana res, L.: ad exitium praecipitans.— To be too hasty, be precipitate: sustinenda est adsensio, ne praecipitet: praecipitare istuc quidem est, non descendere, to jump at a conclusion.
    * * *
    praecipitare, praecipitavi, praecipitatus V
    throw headlong, cast down

    Latin-English dictionary > praecipitō

  • 12 praecipito

    praecĭpĭto, āvi, ātum, 1, v. a. and n. [praeceps], to throw or cast down headlong, to precipitate (class.; syn.. deicio, deturbo, proruo).
    I.
    Act.
    A.
    Lit.:

    pilae in mare praecipitatae,

    Nep. Alcib. 6 fin.:

    truncas rupes in tecta domosque,

    Stat. Th. 10, 881: currum scopulis, hurl or dash against, Ov. M. 15, 518:

    pinus,

    Stat. Achill. 2, 546.— Freq. with se or pass. in middle sense:

    se e Leucade,

    Cic. Tusc. 4, 18, 41:

    se a tecto,

    Sen. Ep. 4, 4:

    se de turri,

    Liv. 23, 37:

    sese in fossas,

    Caes. B. C. 3, 69:

    praecipitasse se quosdam constabat (sc. de muro),

    threw themselves from the wall, Liv. 23, 19, 6; Hor. S. 2, 3, 277:

    plerique semet ipsi praecipitaverunt,

    Liv. 21, 14, 1:

    se in Tiberim,

    id. 4, 12, 11; Caes. B. G. 4, 15; Curt. 4, 16, 16; 6, 6, 32;

    Auct. B. Alex. 18: ubi Nilus praecipitans se fragore auditum accolis aufert,

    Plin. 6, 29, 35, § 118:

    praecipitare volens etiam pulcherrima,

    to throw overboard, Juv. 12, 38.—Mid.:

    cum alii super vallum praecipitarentur,

    threw themselves down, Sall. J. 58, 6; Ov. F. 4, 164; id. M. 7, 760; 11, 556:

    lux Praecipitatur aquis,

    sinks in the ocean, sets, id. ib. 4, 92; cf.:

    hac te praecipitato,

    run this way, for life! Ter. Ad. 4, 2, 36.— Absol.: si quando iis (parvis) ludentes minamur, praecipitaturos alicunde, extimescunt, that we will throw them down from any place (= nos eos dejecturos), Cic. Fin. 5, 11, 31.—
    2.
    Transf., in gen., to bend a thing down:

    vitem,

    Cato, R. R. 32, 2:

    partem (vitis),

    Col. 4, 20, 4:

    palmitem,

    id. 5, 6, 33.—
    B.
    Trop.
    1.
    To throw, hurl, or cast down, to precipitate: [p. 1414] praecipitari ex altissimo dignitatis gradu, Cic. Dom. 37, 98; cf.:

    in tanta mala praeeipitatus ex patrio regno,

    Sall. J. 14, 23.— Esp. with reflex. pron.:

    semet ipse praecipitare,

    to hasten to ruin, destroy one's self, Sall. J. 41, 9:

    se in exitium,

    Cels. 3, 21:

    se in insidias,

    Liv. 3, 18, 7 dub. (Madv. omits se):

    furor iraque mentem Praecipitant,

    carry away, urge onward, sway violently, Verg. A. 2, 317:

    spem festinando praecipitare,

    Ov. P. 3, 1, 140:

    in senectam praecipitare,

    to cause to grow old prematurely, Plin. 17, 12, 19, § 94:

    quosdam praecipitat subjecta potentia magnae Invidiae,

    Juv. 10, 56.—In pass., Cic. Rep. 2, 23, 43: nox praecipitata, declining, i. e. drawing to a close, Ov. Tr. 1, 3, 47; cf.: aetas praecipitata (opp. adulescens), declining age, Mat. ap. Cic. Fam. 11, 28, 5.—
    2.
    To hasten, hurry a thing (mostly poet. and in post-Aug. prose):

    quae Praecipitent obitum,

    hasten their setting, Cic. Arat. 349:

    vindemiam,

    Col. 3, 21, 10:

    consulta viri,

    Sil. 3, 166:

    ne praecipitetur editio,

    Quint. Ep. ad Tryph. 2:

    consilia raptim praecipitata,

    precipitate, Liv. 31, 32.— Poet.:

    moras,

    i. e. exchange delay for haste, Verg. A. 8, 443; 12, 699:

    Tiphyn pelago parari praecipitat,

    Val. Fl. 2, 390:

    cursum,

    Juv. 15, 78.—
    3.
    With acc. and inf., to hasten, press, urge to do any thing ( poet.):

    dare tempus Praecipitant curae,

    Verg. A. 11, 3:

    si praecipitant miserum cognoscere curae,

    Stat. Th. 1, 679. —
    II.
    Neutr., to hasten or rush down, to throw one's self down, rush headlong, sink rapidly, to fall (class., but only of involuntary falling; cf. I. A.).
    A.
    Lit.:

    praecipitare istuc quidem est, non descendere,

    Cic. N. D. 1, 32, 90:

    de montibus altis ad terram,

    Lucr. 4, 1021:

    ubi Nilus praecipitat ex altissimis montibus,

    Cic. Rep. 6, 18, 19; cf.:

    Fibrenus... statim praecipitat in Lirem,

    id. Leg. 2, 3, 6: and:

    in amni praecipitante,

    id. de Or. 3, 48, 186:

    nimbi In vada praecipitant,

    Verg. A. 9, 670; 11, 617:

    in fossam,

    Liv. 25, 11, 6; 7, 6, 9; 38, 2, 14;

    39, 2, 3: in insidias,

    id. 2, 51; 5, 18; Plin. 11, 24, 28, § 82:

    non fugis hinc praeceps, dum praecipitare potestas?

    Verg. A. 4, 565:

    sol praecipitans,

    Cic. de Or. 3, 55, 209:

    jam nox caelo Praecipitat,

    is sinking, draws to a close, Verg. A. 2, 9:

    hiems jam praecipitaverat,

    had closed, come to an end, Caes. B. C. 3, 25.—
    B.
    Trop.
    1.
    To fall down, to fall, rush, or sink to ruin:

    qui in amorem Praecipitavit, pejus perit quam si saxo saliat,

    Plaut. Trin. 2, 1, 31:

    praecipitantes impellere, certe est inhumanum,

    Cic. Rab. Post. 1, 2; so,

    praecipitantem impellamus,

    id. Clu. 26, 70:

    ubi non subest, quo praecipitet ac decidat,

    he may tumble down, id. Rep. 1, 45, 69:

    praecipitante re publicā,

    id. Sull. 1, 1; cf. id. ib. 31, 87; and:

    cum ad Cannas praecipitasset Romana res,

    Liv. 27, 40:

    ad exitium praecipitans,

    Cic. Att. 3, 15, 7.—
    2.
    To be too hasty:

    cum vitiosum sit adsentiri quicquam aut falsum aut incognitum, sustinenda est potius omnis adsensio, ne praecipitet, si temere processerit,

    Cic. Ac. 2, 21, 68.—Hence, praecĭpĭ-tanter, adv., hastily, precipitately:

    agens mannos ad villam,

    Lucr. 3, 1063.

    Lewis & Short latin dictionary > praecipito

  • 13 procumbo

    prō-cumbo, cŭbŭi, cŭbĭtum, 3, v. n.
    I.
    Lit., to fall forwards, fall or sink down, to prostrate one's self; of the wounded, the dying, suppliants, etc. (class.; cf.;

    cado, ruo): procumbunt Gallis omnibus ad pedes Bituriges, ne pulcherrimam urbem succendere cogerentur,

    Caes. B. G. 7, 15:

    genibus, Ov M. 13, 585: ad genua alicujus, Liv 25, 7: ad pedes alicujus,

    Gell. 10, 15, 10:

    ante pedes,

    Ov. M. 10, 415; Petr. 30:

    templis,

    Tib. 1, 5, 41 (1, 2, 83):

    qui vulneribus confecti procubuissent,

    Caes. B. G. 2, 27; so,

    in genua,

    Curt. 9, 5, 13:

    Coroebus Penelei dextrā Procumbit,

    Verg. A. 2, 424.—With dat. (post-Aug.):

    sibi tres legiones procubuisse,

    had yielded, Tac. A. 1, 59:

    veteranae cohortes, quibus nuper Othonis legiones procubuerint,

    id. H. 4, 17.— Poet., to fall upon, attack, Mart. 1, 60, 3.— To lean or bend forwards:

    olli certamine summo Procumbunt,

    i.e. they bend to their oars, Verg. A. 5, 197.—
    B.
    Transf., of inanimate subjects, to lean forwards, bend down, sink, to be beaten or broken down (class.):

    tigna prona ac fastigiata, ut secundum naturam fluminis procumberent,

    Caes. B. G. 4, 17:

    frumenta imbribus procubuerant,

    i.e. were beaten down, id. ib. 6, 43:

    ne gravidis procumbat culmus aristis,

    Verg. G. 1, 111:

    ulmus in aram ipsam procumbebat,

    Plin. 16, 32, 57, § 132.—

    Of buildings: (domus) in domini procubuit caput,

    Ov. P. 1, 9, 14:

    tecta super habitantes,

    Quint. 2, 16, 6; Plin. Pan. 50, 3; Ov. M. 13, 176.—
    2.
    To be upset, break down; of a vehicle: nam si procubuit qui saxa Ligustica portat Axis, Juv 3, 257.—
    II.
    Trop., to fall or sink down ( poet. and post-Aug.): procumbere in voluptates, to sink into sen [p. 1454] suality, Sen. Ep. 18, 2:

    procumbentem rem publicam restituere,

    sinking, Vell. 2, 16, 4:

    res procubuere meae,

    Ov. Tr. 3, 4, 2.—
    B.
    To extend, spread:

    mons Haemus vasto jugo procumbens in Pontum,

    Plin. 4, 11, 18, § 45:

    planities sub radicibus montium spatiosa procumbit,

    Curt. 5, 4, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > procumbo

  • 14 Sido

    1.
    sīdo, sīdi, 3, v. n. [cf. sedeo; Gr. hizô], to seat one's self, sit down; to settle, alight ( poet. and in post-Aug. prose; usu. of things)
    I.
    In gen.:

    quaesitisque diu terris, ubi sidere detur,

    Ov. M. 1, 307; cf.:

    (columbae) super arbore sidunt,

    Verg. A. 6, 203:

    canes sidentes,

    sitting down, Plin. 10, 63, 83, § 177.—
    b.
    Of things, to sink down, settle:

    sidebant campi (shortly after: subsidere saxa),

    Lucr. 5, 493:

    nec membris incussam sidere cretam,

    id. 3, 382; cf. Col. 12, 24, 2:

    in tepidā aquā gutta (balsami) sidens ad ima vasa,

    Plin. 12, 25, 54, § 123:

    cummi in aquā sidit,

    id. 12, 25, 54, § 121:

    cave lecticā sidat,

    be set down, Prop. 4 (5), 8, 78:

    prius caelum sidet inferius mari, Quam, etc.,

    Hor. Epod. 5, 79.—
    II.
    In partic., pregn.
    A.
    To sit or be set fast; to remain sitting, lying, or fixed:

    mare certis canalibus ita profundum, ut nullae ancorae sidant,

    can hold, Plin. 6, 22, 24, § 82:

    secures sidunt,

    id. 16, 10, 19, § 47:

    tum queror, in toto non sidere pallia lecto,

    remain lying, Prop. 4 (5), 3, 31.—
    2.
    Naut. t. t., of a vessel, to stick fast on shallows:

    veniat mea litore navis Servata, an mediis sidat onusta vadis,

    Prop. 3, 14 (3, 6), 30; cf.:

    ubi eae (cymbae) siderent,

    Liv. 26, 45; Quint. 12, 10, 37; Tac. A. 1, 70; 2, 6; Nep. Chabr. 4, 2.—
    B.
    To sink down, to sink out of sight.
    1.
    Lit.:

    non flebo in cineres arcem sidisse paternos Cadmi,

    Prop. 3, 9 (4, 8), 37: sidentes in tabem spectat acervos, settling or melting down, Luc. 7, 791; cf. Stat. S. 5, 3, 199.—
    2.
    Trop.:

    vitia civitatis pessum suā mole sidentis,

    sinking, Sen. Const. 2; cf.:

    sidentia imperii fundamenta,

    Plin. 15, 18, 20, § 78:

    sidente paulatim metu,

    Tac. H. 2, 15.
    2.
    Sido, ōnis, m., a chief of the Suevi about the middle of the first century, Tac. H. 3, 5; 3, 21; id. A. 12, 29 sq.

    Lewis & Short latin dictionary > Sido

  • 15 sido

    1.
    sīdo, sīdi, 3, v. n. [cf. sedeo; Gr. hizô], to seat one's self, sit down; to settle, alight ( poet. and in post-Aug. prose; usu. of things)
    I.
    In gen.:

    quaesitisque diu terris, ubi sidere detur,

    Ov. M. 1, 307; cf.:

    (columbae) super arbore sidunt,

    Verg. A. 6, 203:

    canes sidentes,

    sitting down, Plin. 10, 63, 83, § 177.—
    b.
    Of things, to sink down, settle:

    sidebant campi (shortly after: subsidere saxa),

    Lucr. 5, 493:

    nec membris incussam sidere cretam,

    id. 3, 382; cf. Col. 12, 24, 2:

    in tepidā aquā gutta (balsami) sidens ad ima vasa,

    Plin. 12, 25, 54, § 123:

    cummi in aquā sidit,

    id. 12, 25, 54, § 121:

    cave lecticā sidat,

    be set down, Prop. 4 (5), 8, 78:

    prius caelum sidet inferius mari, Quam, etc.,

    Hor. Epod. 5, 79.—
    II.
    In partic., pregn.
    A.
    To sit or be set fast; to remain sitting, lying, or fixed:

    mare certis canalibus ita profundum, ut nullae ancorae sidant,

    can hold, Plin. 6, 22, 24, § 82:

    secures sidunt,

    id. 16, 10, 19, § 47:

    tum queror, in toto non sidere pallia lecto,

    remain lying, Prop. 4 (5), 3, 31.—
    2.
    Naut. t. t., of a vessel, to stick fast on shallows:

    veniat mea litore navis Servata, an mediis sidat onusta vadis,

    Prop. 3, 14 (3, 6), 30; cf.:

    ubi eae (cymbae) siderent,

    Liv. 26, 45; Quint. 12, 10, 37; Tac. A. 1, 70; 2, 6; Nep. Chabr. 4, 2.—
    B.
    To sink down, to sink out of sight.
    1.
    Lit.:

    non flebo in cineres arcem sidisse paternos Cadmi,

    Prop. 3, 9 (4, 8), 37: sidentes in tabem spectat acervos, settling or melting down, Luc. 7, 791; cf. Stat. S. 5, 3, 199.—
    2.
    Trop.:

    vitia civitatis pessum suā mole sidentis,

    sinking, Sen. Const. 2; cf.:

    sidentia imperii fundamenta,

    Plin. 15, 18, 20, § 78:

    sidente paulatim metu,

    Tac. H. 2, 15.
    2.
    Sido, ōnis, m., a chief of the Suevi about the middle of the first century, Tac. H. 3, 5; 3, 21; id. A. 12, 29 sq.

    Lewis & Short latin dictionary > sido

  • 16 deprimo

    dē-prĭmo, pressi, pressum, 3, v. a. [premo], to press down, weigh down, sink down, to depress (freq. and class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    vis venti nubem deprimit,

    Lucr. 6, 432:

    qui (Critolaus) tantum propendere illam lancem putet, ut terram et maria deprimat,

    Cic. Tusc. 5, 17 fin.; cf. id. Fin. 5, 30, 92: deprimi in tenebras, id. Fragm. ap. Lact. 3, 19:

    ad mentum depresso supercilio,

    id. Pis. 6 fin.:

    animus caelestis ex altissimo domicilio depressus et quasi demersus in terram,

    id. de Sen. 21:

    depresso aratro (sc. in terram),

    Verg. G. 1, 45 et saep.— Absol.:

    haec quae porto deprimunt,

    Plaut. Merc. 4, 1, 9.—
    B.
    In partic.
    1.
    To sink deep, as a plant, a well, etc.; to plant deep, to dig deep:

    vites in terram,

    Cato R. R. 32 fin.; cf. Plin. 14, 1, 3, § 10:

    plantas,

    Col. 11, 3, 28 et saep.:

    qui tollit aedificium, vel deprimit,

    Dig. 8, 2, 17, § 2:

    saxum in mirandam altitudinem depressum,

    Cic. Verr. 2, 5, 27; cf.:

    valle in altitudinem depressa,

    Hirt. B. G. 8, 9, 2:

    locus circiter duodecim pedes humi depressus,

    Sall. C. 55, 3:

    fossam,

    Hirt. B. G. 8, 40, 3; Tac. A. 15, 42:

    deprimere vel allevare rivum,

    Dig. 8, 4, 11 et saep.—
    2.
    Naut. t. t., to sink to the bottom, to sink, sc. a ship:

    partem navium,

    Caes. B. C. 1, 58 fin.:

    naves,

    id. ib. 2, 6 fin.; 2, 7; Nep. Con. 4, 4:

    lenunculos,

    Caes. B. C. 2, 43 fin.:

    carinam,

    Ov. M. 14, 185; Tac. H. 4, 79: classis superata atque depressa, Cic. de imp. Pomp. 8, 21 et saep. —
    II.
    Trop.
    A.
    To press down, depress:

    animus depressus,

    Lucr. 6, 53: vos, gemi nae voragines scopulique reipublicae, vos meam fortunam deprimitis? vestram extollitis? (a figure borrowed from the sinking of a ship, v. supra, no. I. B. 2), Cic. Pis. 18; cf.:

    improbitate depressa veritas emergit,

    id. Clu. 65, 183:

    ita se quisque extollit, ut deprimat alium,

    Liv. 3, 65 fin.; cf. id. 30, 36; Plin. Pan. 44, 6 et saep.:

    preces,

    to suppress, silence, Nep. Att. 22, 2:

    nunc quid elocutio attollat aut deprimat dicendum,

    Quint. 8, 3 fin.: depressus in ludum, i. e. pressed, forced, Asin. Pollio ap. Cic. Fam. 10, 32, 3.—
    B.
    Esp., to depreciate in words, disparage (cf. depretio):

    adversariorum causam per contemptionem deprimere,

    Auct. Her. 1, 5, 8; Cic. Inv. 1, 16, 22.—
    C.
    To oppress (late Lat.):

    populum,

    Vulg. 2 Esdr. 5, 15.—Hence, dēpressus, a, um, P. a.
    A.
    Lit., pressed down, i. e. deep, lying low, depressed (perh. only post-Aug.):

    humilius et depressius iter,

    Plin. Ep. 9, 26, 2:

    aquaeductus depressior,

    Front. Aquaed. 65:

    depresso loco castra ponere,

    id. Strat. 1, 5, 24.—
    B.
    Transf., of the voice, low, suppressed:

    quam sedatissima et depressissima vox,

    Auct. Her. 3, 14.— Adv.: dē-pressē, deeply; pos. not found.— Comp.:

    fodere, quo depressius aestivos specus foderint,

    Sen. Cons. ad Helv. 9, 2:

    pastinare,

    Col. 11, 3, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > deprimo

  • 17 inclino

    in-clīno, āvi, ātum, 1, v. a. and n. [clino, clinatus].
    I.
    Act., to cause to lean, bend, incline, turn a thing in any direction; to bend down, bow a thing.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen. (mostly poet. and in post-Aug. prose):

    vela contrahit malosque inclinat,

    Liv. 36, 44, 2:

    genua arenis,

    Ov. M. 11, 356:

    (rector maris) omnes Inclinavit aquas ad avarae litora Trojae,

    id. ib. 11, 209:

    inclinato in dextrum capite,

    Quint. 11, 3, 119; id. ib. 69:

    inclinata utrolibet cervix,

    id. 1, 11, 9:

    pollice intus inclinato,

    id. 11, 3, 99:

    arbor Inclinat varias pondere nigra comas,

    Mart. 1, 77, 8:

    sic super Actaeas agilis Cyllenius arces Inclinat cursus,

    Ov. M. 2, 721:

    at mihi non oculos quisquam inclinavit euntes,

    i. e. closed my sinking eyes, Prop. 4 (5), 7, 23 (Müll. inclamavit euntis):

    prius sol meridie se inclinavit, quam, etc.,

    i. e. declined, Liv. 9, 32, 6; cf.:

    inclinato jam in postmeridianum tempus die,

    Cic. Tusc. 3, 3, 7.—

    Mid.: inclinari ad judicem (opp. reclinari ad suos,

    Quint. 11, 3, 132):

    (terra) inclinatur retroque recellit,

    bends down, Lucr. 6, 573:

    saxa inclinatis per humum quaesita lacertis,

    Juv. 15, 63.—
    2.
    In partic.
    a.
    In milit. lang., to cause to fall back or give way:

    ut Hostus cecidit, confestim Romana inclinatur acies,

    i. e. loses ground, retreats, Liv. 1, 12, 3:

    tum inclinari rem in fugam apparuit,

    id. 7, 33, 7:

    quasdam acies inclinatas jam et labantes,

    Tac. G. 8; cf. under II. —
    b.
    In gen., to turn back, cause to move backward:

    septemtrio inclinatum stagnum eodem quo aestus ferebat,

    Liv. 26, 45, 8:

    cum primum aestu fretum inclinatum est,

    id. 29, 7, 2.—
    c.
    In mal. part., to lie down, stretch out:

    jam inclinabo me cum liberta tua,

    Plaut. Pers. 4, 8, 7:

    quot discipulos inclinet Hamillus,

    Juv. 10, 224:

    ipsos maritos,

    id. 9, 26.—
    3.
    Transf., of color, to incline to:

    colore ad aurum inclinato,

    Plin. 15, 11, 10, § 37:

    coloris in luteum inclinati,

    id. 24, 15, 86, § 136.—
    4.
    Of a disease, to abate, diminish:

    morbus inclinatus,

    Cels. 3, 2:

    febris se inclinat,

    id. ib. al.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to turn or incline a person or thing in any direction:

    se ad Stoicos,

    Cic. Fin. 3, 3, 10:

    culpam in aliquem,

    to lay the blame upon, Liv. 5, 8, 12:

    quo se fortuna, eodem etiam favor hominum inclinat,

    Just. 5, 1 fin.:

    judicem inclinat miseratio,

    moves, Quint. 4, 1, 14:

    haec animum inclinant, ut credam, etc.,

    Liv. 29, 33, 10.—Mid.:

    quamquam inclinari opes ad Sabinos, rege inde sumpto videbantur,

    Liv. 1, 18, 5.—
    2.
    In partic.
    a.
    To change, alter, and esp. for the worse, to bring down, abase, cause to decline:

    se fortuna inclinaverat,

    Caes. B. C. 1, 52, 3:

    omnia simul inclinante fortuna,

    Liv. 33, 18, 1:

    ut me paululum inclinari timore viderunt, sic impulerunt,

    to give way, yield, Cic. Att. 3, 13, 2:

    eloquentiam,

    Quint. 10, 1, 80.—
    b.
    To throw upon, remove, transfer:

    haec omnia in dites a pauperibus inclinata onera,

    Liv. 1, 43, 9:

    omnia onera, quae communia quondam fuerint, inclinasse in primores civitatis,

    id. 1, 47, 12.—In gram., to form or inflect a word by a change of termination (postclass.):

    (vinosus aut vitiosus) a vocabulis, non a verbo inclinata sunt,

    Gell. 3, 12, 3; 4, 9, 12; 18, 5, 9:

    partim hoc in loco adverbium est, neque in casus inclinatur,

    id. 10, 13, 1.—
    II.
    Neutr., to bend, turn, incline, decline, sink.
    A.
    Lit. (rare, and not in Cic.):

    paulum inclinare necesse est corpora,

    Lucr. 2, 243:

    sol inclinat,

    Juv. 3, 316:

    inclinare meridiem sentis,

    Hor. C. 3, 28, 5 (for which:

    sol se inclinavit,

    Liv. 9, 32, 6;

    v. above I. A. 1.): in vesperam inclinabat dies,

    Curt. 6, 11, 9.—
    2.
    In partic., in milit. lang., to yield, give way:

    ita conflixerunt, ut aliquamdin in neutram partem inclinarent acies,

    Liv. 7, 33, 7:

    in fugam,

    id. 34, 28 fin.:

    inclinantes jam legiones,

    Tac. A. 1, 64; id. H. 3, 83.—
    3.
    To change for the worse, turn, fail:

    si fortuna belli inclinet,

    Liv. 3, 61, 5:

    inde initia magistratuum nostrum meliora ferme, et finis inclinat,

    Tac. A. 15, 21. —
    B.
    Trop., to incline to, be favorably disposed towards any thing (also in Cic.):

    si se dant et sua sponte quo impellimus, inclinant et propendent, etc.,

    Cic. de Or. 2, 44, 187:

    ecquid inclinent ad meum consilium adjuvandum,

    id. Att. 12, 29, 2:

    ad voluptatem audientium,

    Quint. 2, 10, 10:

    in stirpem regiam studiis,

    Curt. 10, 7, 12:

    amicus dulcis, Cum mea compenset vitiis bona, pluribus hisce... inclinet,

    Hor. S. 1, 3, 71:

    cum sententia senatus inclinaret ad pacem cum Pyrrho foedusque faciendum,

    Cic. de Sen. 6, 16:

    color ad crocum inclinans,

    Plin. 27, 12, 105, § 128: omnia repente ad Romanos inclinaverunt. turned in favor of, Liv. 26, 40, 14. — With ut:

    ut belli causa dictatorem creatum arbitrer, inclinat animus,

    Liv. 7, 9, 5:

    multorum eo inclinabant sententiae, ut tempus pugnae differretur,

    id. 27, 46, 7:

    hos ut sequar inclinat animus,

    id. 1, 24, 2. — With inf.:

    inclinavit sententia, suum in Thessaliam agmen demittere,

    Liv. 32, 13, 5:

    inclinavit sententia universos ire,

    id. 28, 25, 15; cf. id. 22, 57, 11.— Pass.:

    consules ad patrum causam inclinati,

    Liv. 3, 65, 2; cf.:

    inclinatis ad suspicionem mentibus,

    Tac. H. 1, 81:

    inclinatis ad credendum animis,

    Liv. 1, 51, 7; Tac. H. 2, 1:

    ad paenitentiam,

    id. ib. 2, 45. —
    2.
    In partic., to change, alter from its former condition (very rare):

    inclinant jam fata ducum,

    change, Luc. 3, 752. — Hence, in-clīnātus, a, um, P. a.
    A.
    Bent down, sunken:

    senectus,

    Calp. 5, 13; of the voice, low, deep:

    vox,

    Cic. Or. 17, 56; cf.:

    inclinata ululantique voce more Asiatico canere,

    id. ib. 8, 27. —
    B.
    Inclined, disposed, prone to any thing:

    plebs ante inclinatior ad Poenos fuerat,

    Liv. 23, 46, 3:

    plebs ad regem Macedonasque,

    id. 42, 30, 1:

    ipsius imperatoris animus ad pacem inclinatior erat,

    id. 34, 33, 9; Tac. H. 1, 81.—
    C.
    Sunken, fallen, deteriorated:

    ab excitata fortuna ad inclinatam et prope jacentem desciscere,

    Cic. Fam. 2, 16, 1:

    copiae,

    Nep. Pelop. 5, 4.—In neutr. plur. subst.:

    rerum inclinata ferre,

    i. e. troubles, misfortunes, Sil. 6, 119.

    Lewis & Short latin dictionary > inclino

  • 18 labor

    1.
    lābor, lapsus ( inf. parag. labier, Hor. Ep. 2, 1, 94; part. labundus, Att. ap. Non. 504, 31; Trag. Fragm. v. 570 Rib.), 3, v. dep. n. [cf. lăbo; Sanscr. lamb- (ramb-), to glide, fall], to move gently along a smooth surface, to fall, slide; to slide, slip, or glide down, to fall down, to sink as the beginning of a fall; constr. absol., or with ad, in, inter, per, sub, super, ab, de, ex, or with abl. alone.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    1.
    Of living beings:

    non squamoso labuntur ventre cerastae,

    Prop. 3 (4), 22, 27:

    per sinus crebros et magna volumina labens,

    Ov. M. 15, 721:

    pigraque labatur circa donaria serpens,

    Ov. Am. 2, 13, 13:

    ille inter vestes et levia pectora lapsus volvitur,

    Verg. A. 7, 349: (angues) in diversum lapsi, Jul. Obseq. 119.—Of floating:

    ut rate felice pacata per aequora labar,

    Ov. H. 10, 65:

    dum Stygio gurgite labor,

    id. M. 5, 504:

    tua labens navita aqua,

    Prop. 2, 26 (3, 21), 8.—Of flying:

    tollunt se celeres, liquidumque per aera lapsae,

    Verg. A. 6, 202:

    vade, age, nate, voca Zephyros et labere pennis,

    id. ib. 4, 223:

    pennis lapsa per auras,

    Ov. M. 8, 51:

    labere, nympha, polo,

    Verg. A. 11, 588.—Of sinking, slipping down:

    labor, io! cara lumina conde manu,

    Ov. A. A. 7, 342:

    labitur infelix (equus),

    Verg. G. 3, 498; cf. Luc. 5, 799:

    labitur exsanguis,

    Verg. A. 11, 818; 5, 181:

    super terram,

    Ov. M. 13, 477:

    equo,

    Hor. S. 2, 1, 15:

    temone,

    Verg. A. 12, 470 [p. 1024] limite, Luc. 9, 712:

    in vulnera,

    id. 7, 604:

    in colla mariti,

    Val. Fl. 2, 425:

    alieno vulnere,

    Luc. 2, 265:

    in rivo,

    Cic. Fat. 3, 5:

    pondere lapsi pectoris arma sonant,

    Luc. 7, 572.—

    Of gliding upwards: celeri fuga sub sidera,

    Verg. A. 3, 243.—
    2.
    Of things:

    splendida signa videntur labier,

    Lucr. 4, 445; Cic. Tusc. 4, 18, 42:

    umor in genas Furtim labitur,

    Hor. C. 1, 13, 7:

    stellas Praecipites caelo labi,

    Verg. G. 1, 366:

    perque genas lacrimae labuntur,

    Ov. H. 7, 185; id. M. 2, 656:

    lapsi de fontibus amnes,

    id. ib. 13, 954; cf.:

    catenae lapsae lacertis sponte sua,

    id. ib. 3, 699:

    lapsuram domum subire,

    about to tumble down, id. Ib. 511; Luc. 1, 25; cf.

    with cado: multa in silvis Lapsa cadunt folia,

    Verg. A. 6, 310:

    ipsaque in Oceanum sidera lapsa cadunt,

    Prop. 4 (5), 4, 64:

    lapsis repente saxis,

    Tac. A. 4, 59:

    ab arbore ramus,

    Ov. M. 3, 410.—Of the eyes, to fall, close:

    labentes, oculos condere,

    Ov. Tr. 3, 3, 44:

    lumina,

    Verg. A. 11, 818; Prop. 1, 10, 7; 2, 5, 17.—
    B.
    Transf.
    1.
    To glide away, glide along, slip or haste away: labitur uncta carina: volat super impetus undas, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 379 Vahl.); so id. ap. Isid. Orig. 19, 1 (Ann. v. 476 Vahl.); cf.:

    labitur uncta vadis abies,

    Verg. A. 8, 91; Cic. Ac. 1, 8, 31:

    sidera, quae vaga et mutabili ratione labuntur,

    id. Univ. 10.—Esp., of a transition in discourse, to pass:

    a dispositione ad elocutionis praecepta labor,

    Quint. 7, 10, 17.—
    2.
    To slip away, escape:

    lapsus custodiā,

    Tac. A. 5, 10; 11, 31:

    e manibus custodientium lapsus,

    Curt. 3, 13, 3; Prop. 1, 11, 5; Amm. 26, 3, 3.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to come or go gently or insensibly, to glide, glide or pass away:

    ilico res foras labitur,

    Plaut. Trin. 2, 1, 21:

    brevitate et celeritate syllabarum labi putat verba proclivius,

    Cic. Or. 57; 56:

    sed labor longius, ad propositum revertor,

    id. Div. 2, 37, 79; id. Leg. 1, 19, 52:

    labitur occulte fallitque volubilis aetas,

    Ov. Am. 1, 8, 49:

    labi somnum sensit in artus,

    id. M. 11, 631:

    nostro illius labatur pectore vultus,

    Verg. E. 1, 64.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of speech, to die away, be lost, not be heard (very rare):

    ne adjectae voces laberentur atque errarent,

    Cic. N. D. 2, 57, 114; cf. Sil. 7, 745.—
    2.
    Of time, to glide, pass away, elapse:

    eheu fugaces labuntur anni,

    Hor. C. 2, 14, 2:

    anni tacite labentis origo,

    Ov. F. 1, 65:

    labentia tempora,

    id. Tr. 3, 11; id. F. 6, 771; id. Tr. 4, 10, 27:

    aetas labitur,

    Tib. 1, 8, 48; cf.: labente officio, when the attendance or service is ended, Juv. 6, 203.—
    3.
    Pregn., to sink, incline, begin to fall, go to ruin, perish: quantis opibus, quibus de rebus lapsa fortuna accidat, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 396 Vahl.); cf.:

    cetera nasci, occidere, fluere, labi,

    Cic. Or. 3, 10:

    labentem et prope cadentem rem publicam fulcire,

    id. Phil. 2, 21, 51:

    equitem Romanum labentem excepit, fulsit, sustinuit,

    id. Rab. Post. 16, 43; id. Ep. ad Brut. 1, 18, 2:

    sustinuit labentem aciem Antonius,

    Tac. H. 3, 23:

    vidi labentes acies,

    Prop. 4 (5), 2, 53:

    eo citius lapsa res est,

    Liv. 3, 33: mores lapsi sunt, id. praef.; Tac. A. 6, 50:

    fides lapsa,

    Ov. H. 2, 102:

    labentur opes,

    will be lost, Tib. 1, 6, 53:

    res,

    Lucr. 4, 1117:

    hereditas lapsa est,

    Dig. 4, 4, 11, § 5.—
    4.
    To slip or fall away from a thing, to lose it: hac spe lapsus, deceived or disappointed in this hope, Caes. B. G. 5, 55, 3:

    hoc munere,

    Sil. 7, 740:

    facultatibus,

    to lose one's property, become poor, Dig. 27, 8, 2, § 11; 26, 7, 9, § 1:

    mente,

    to lose one's senses, go mad, Cels. 5, 26, 13; Suet. Aug. 48; cf.:

    lapsae mentis error,

    Val. Max. 5, 3, 2.—Hence, lapsus, a, um, ruined, unfortunate, Prop. 1, 1, 25. —
    5.
    To fall into or upon, to come or turn to:

    labor eo, ut assentiar Epicuro,

    Cic. Ac. 2, 45, 139; id. Att. 4, 5, 2:

    ad opinionem,

    id. Ac. 2, 45, 138:

    in adulationem,

    Tac. A. 4, 6:

    in gaudia,

    Val. Fl. 6, 662:

    in vitium,

    Hor. Ep. 2, 1, 94.—
    6.
    To fall into error, to be mistaken, to err, mistake, commit a fault:

    labi, errare, nescire, decipi et malum et turpe ducimus,

    Cic. Off. 1, 6, 18:

    in aliqua re labi et cadere,

    id. Brut. 49, 185:

    in minimis tenuissimisque rebus,

    id. de Or. 1, 37, 169; id. Fam. 2, 7, 1:

    lapsus est per errorem suum,

    id. Q. Fr. 3, 9, 8:

    consilio,... casu,

    id. Agr. 2, 3, 6:

    propter inprudentiam,

    Caes. B. G. 5, 3:

    in officio,

    Cic. Tusc. 2, 4, 12:

    in verbo,

    Ov. Am. 2, 8, 7:

    ne verbo quidem labi,

    Plin. Ep. 2, 3:

    it vera ratione,

    Lucr. 2, 176.—
    7.
    Esp., to fall away from the true faith, to become apostate (eccl. Lat.):

    lapsorum fratrum petulantia,

    Cypr. Ep. 30, 1 al.
    2.
    lăbor (old form lăbos, like arbos, honos, etc., Plaut. Trin. 2, 1, 35; id. Truc. 2, 6, 40; Ter. Hec. 3, 1, 6; Varr. ap. Non. 487, 13; Cat. 55, 13; Sall. C. 7, 5; id. J. 100, 4; cf. Quint. 1, 4, 13), ōris, m. [Sanscr. root rabh, to grasp, ā-rabh, to undertake; Gr. alph- in êlphon, earned, alphêma, wages; Germ. Arbeit], labor, toil, exertion (cf.: contentio, opera).
    I.
    Lit.:

    ut ingenium est omnium Hominum a labore proclive ad libidinem,

    Ter. And. 1, 1, 51:

    haud existimans quanto labore partum,

    id. Phorm. 1, 1, 12:

    interest aliquid inter laborem et dolorem: sunt finitima omnino, sed tamen differt aliquid. Labor est functio quaedam vel animi vel corporis, gravioris operis et muneris: dolor autem motus asper in corpore alienus a sensibus,

    Cic. Tusc. 2, 15, 35:

    corporis,

    id. Cael. 17, 39:

    res est magni laboris,

    id. de Or. 1, 33, 150:

    laborem sibi sumere et alteri imponere,

    id. Mur. 18, 38:

    sumptum et laborem insumere in rem aliquam,

    id. Inv. 2, 38, 113; cf. id. Verr. 2, 3, 98, § 227:

    multum operae laborisque consumere,

    id. de Or. 1, 55, 234:

    laborem sustinere,

    id. Att. 1, 17, 6:

    exantlare,

    id. Ac. 2, 34, 108:

    suscipere,

    id. Opt. Gen. Or. 5, 13:

    subire,

    id. Att. 3, 15, 7:

    capere,

    id. Rosc. Com. 16, 49:

    labores magnos excipere,

    id. Brut. 69, 243:

    se in magnis laboribus exercere,

    id. Arch. 11, 28:

    summi laboris esse,

    capable of great exertion, Caes. B. G. 4, 2, 2:

    laborem levare alicui,

    Cic. Or. 34, 120:

    detrahere,

    id. Fam. 3, 6, 5:

    ex labore se reficere,

    Caes. B. G. 3, 5; 5, 11:

    victus suppeditabatur sine labore,

    Cic. Sest. 48, 103:

    non est quod existumes, ullam esse sine labore virtutem,

    Sen. Vit. Beat. 25, 5; Suet. Ner. 52; Quint. 2, 12, 12; cf.:

    nullo labore,

    Cic. Dom. 34, 91; id. Sest. 40, 87; id. Tusc. 2, 22, 51:

    quantum meruit labor,

    Juv. 7, 216:

    reddere sua dona labori,

    id. 16, 57:

    numerenter labores,

    be valued, id. 9, 42.—
    B.
    In partic.
    1.
    Pregn., drudgery, hardship, fatigue, distress, trouble, pain, suffering (mostly poet. and late Lat.; syn. aerumna): decet id pati animo aequo;

    si id facietis, levior labos erit,

    Plaut. Capt. 2, 1, 2:

    propter meum caput labores homini evenisse optumo,

    id. ib. 5, 1, 25:

    cum labore magno et misere vivere,

    id. Aul. prol. 14; id. Ps. 2, 4, 2:

    hoc evenit in labore atque in dolore,

    id. ib. 2, 3, 20:

    vel in labore meo vel in honore,

    Cic. Fam. 15, 18:

    Iliacos audire labores,

    Verg. A. 4, 78:

    mox et frumentis labor additus, ut mala culmos Esset rubigo,

    id. G. 1, 150:

    belli labores,

    id. A. 11, 126; cf. id. ib. 2, 619;

    12, 727: labor militiae,

    Juv. 16, 52:

    castrorum labores,

    id. 14, 198:

    Lucinae labores,

    Verg. G. 4, 340:

    cor de labore pectus tundit,

    Plaut. Cas. 2, 6, 63:

    hoc medicamentum sine magno labore cadere cogit haemorrhoidas,

    Scrib. 227:

    litterarius, = opus,

    Aug. Conf. 9, 2;

    id. cont. Jul. 6, 21: meos labores legere,

    id. de Don. Pers. 68.—Of sickness: valetudo crescit, accrescit labor. Plaut. Curc. 2, 1, 4:

    sulphurosi fontes labores nervorum reficiunt,

    Vitr. 8, 3, 4.—Of danger:

    maximus autem earum (apium) labor est initio veris,

    Col. 9, 13, 2.—Prov.:

    jucundi acti labores,

    Cic. Fin. 2, 32, 105:

    suavis laborum est praeteritorum memoria,

    id. ib. —
    2.
    Poet.
    a.
    Labores solis, eclipses of the sun, Verg. A. 1, 742 Forbig. ad loc.; so,

    defectus solis varios lunaeque labores,

    id. G. 1, 478; Sil. 14, 378. —
    b.
    Of plants:

    hunc laborem perferre,

    i. e. growth, Verg. G. 2, 343.—
    3.
    Personified: Lăbos, toil, in the lower world, Verg. A. 6, 277.—
    II.
    Meton., of the products of labor.
    a.
    Work, workmanship of an artist ( poet.):

    operum,

    Verg. A. 1, 455:

    hic labor ille domūs,

    id. ib. 6, 27:

    nec non Polycleti multus ubique labor,

    Juv. 8, 104. —
    b.
    Of cultivated plants, crops, etc.:

    ruit arduus aether et pluvia ingenti sata laeta boumque labores Diluit,

    Verg. G. 1, 325; cf.:

    haec cum sint hominumque boumque labores,

    id. ib. 1, 118: Juppiter Grandine dilapidans hominumque boumque labores, Col. poët. 10, 330; Verg. A. 2, 284; 306.—
    c.
    Labores uteri, i. e. children, Claud. Rapt. Pros. 1, 193.

    Lewis & Short latin dictionary > labor

  • 19 Labos

    1.
    lābor, lapsus ( inf. parag. labier, Hor. Ep. 2, 1, 94; part. labundus, Att. ap. Non. 504, 31; Trag. Fragm. v. 570 Rib.), 3, v. dep. n. [cf. lăbo; Sanscr. lamb- (ramb-), to glide, fall], to move gently along a smooth surface, to fall, slide; to slide, slip, or glide down, to fall down, to sink as the beginning of a fall; constr. absol., or with ad, in, inter, per, sub, super, ab, de, ex, or with abl. alone.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    1.
    Of living beings:

    non squamoso labuntur ventre cerastae,

    Prop. 3 (4), 22, 27:

    per sinus crebros et magna volumina labens,

    Ov. M. 15, 721:

    pigraque labatur circa donaria serpens,

    Ov. Am. 2, 13, 13:

    ille inter vestes et levia pectora lapsus volvitur,

    Verg. A. 7, 349: (angues) in diversum lapsi, Jul. Obseq. 119.—Of floating:

    ut rate felice pacata per aequora labar,

    Ov. H. 10, 65:

    dum Stygio gurgite labor,

    id. M. 5, 504:

    tua labens navita aqua,

    Prop. 2, 26 (3, 21), 8.—Of flying:

    tollunt se celeres, liquidumque per aera lapsae,

    Verg. A. 6, 202:

    vade, age, nate, voca Zephyros et labere pennis,

    id. ib. 4, 223:

    pennis lapsa per auras,

    Ov. M. 8, 51:

    labere, nympha, polo,

    Verg. A. 11, 588.—Of sinking, slipping down:

    labor, io! cara lumina conde manu,

    Ov. A. A. 7, 342:

    labitur infelix (equus),

    Verg. G. 3, 498; cf. Luc. 5, 799:

    labitur exsanguis,

    Verg. A. 11, 818; 5, 181:

    super terram,

    Ov. M. 13, 477:

    equo,

    Hor. S. 2, 1, 15:

    temone,

    Verg. A. 12, 470 [p. 1024] limite, Luc. 9, 712:

    in vulnera,

    id. 7, 604:

    in colla mariti,

    Val. Fl. 2, 425:

    alieno vulnere,

    Luc. 2, 265:

    in rivo,

    Cic. Fat. 3, 5:

    pondere lapsi pectoris arma sonant,

    Luc. 7, 572.—

    Of gliding upwards: celeri fuga sub sidera,

    Verg. A. 3, 243.—
    2.
    Of things:

    splendida signa videntur labier,

    Lucr. 4, 445; Cic. Tusc. 4, 18, 42:

    umor in genas Furtim labitur,

    Hor. C. 1, 13, 7:

    stellas Praecipites caelo labi,

    Verg. G. 1, 366:

    perque genas lacrimae labuntur,

    Ov. H. 7, 185; id. M. 2, 656:

    lapsi de fontibus amnes,

    id. ib. 13, 954; cf.:

    catenae lapsae lacertis sponte sua,

    id. ib. 3, 699:

    lapsuram domum subire,

    about to tumble down, id. Ib. 511; Luc. 1, 25; cf.

    with cado: multa in silvis Lapsa cadunt folia,

    Verg. A. 6, 310:

    ipsaque in Oceanum sidera lapsa cadunt,

    Prop. 4 (5), 4, 64:

    lapsis repente saxis,

    Tac. A. 4, 59:

    ab arbore ramus,

    Ov. M. 3, 410.—Of the eyes, to fall, close:

    labentes, oculos condere,

    Ov. Tr. 3, 3, 44:

    lumina,

    Verg. A. 11, 818; Prop. 1, 10, 7; 2, 5, 17.—
    B.
    Transf.
    1.
    To glide away, glide along, slip or haste away: labitur uncta carina: volat super impetus undas, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 379 Vahl.); so id. ap. Isid. Orig. 19, 1 (Ann. v. 476 Vahl.); cf.:

    labitur uncta vadis abies,

    Verg. A. 8, 91; Cic. Ac. 1, 8, 31:

    sidera, quae vaga et mutabili ratione labuntur,

    id. Univ. 10.—Esp., of a transition in discourse, to pass:

    a dispositione ad elocutionis praecepta labor,

    Quint. 7, 10, 17.—
    2.
    To slip away, escape:

    lapsus custodiā,

    Tac. A. 5, 10; 11, 31:

    e manibus custodientium lapsus,

    Curt. 3, 13, 3; Prop. 1, 11, 5; Amm. 26, 3, 3.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to come or go gently or insensibly, to glide, glide or pass away:

    ilico res foras labitur,

    Plaut. Trin. 2, 1, 21:

    brevitate et celeritate syllabarum labi putat verba proclivius,

    Cic. Or. 57; 56:

    sed labor longius, ad propositum revertor,

    id. Div. 2, 37, 79; id. Leg. 1, 19, 52:

    labitur occulte fallitque volubilis aetas,

    Ov. Am. 1, 8, 49:

    labi somnum sensit in artus,

    id. M. 11, 631:

    nostro illius labatur pectore vultus,

    Verg. E. 1, 64.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of speech, to die away, be lost, not be heard (very rare):

    ne adjectae voces laberentur atque errarent,

    Cic. N. D. 2, 57, 114; cf. Sil. 7, 745.—
    2.
    Of time, to glide, pass away, elapse:

    eheu fugaces labuntur anni,

    Hor. C. 2, 14, 2:

    anni tacite labentis origo,

    Ov. F. 1, 65:

    labentia tempora,

    id. Tr. 3, 11; id. F. 6, 771; id. Tr. 4, 10, 27:

    aetas labitur,

    Tib. 1, 8, 48; cf.: labente officio, when the attendance or service is ended, Juv. 6, 203.—
    3.
    Pregn., to sink, incline, begin to fall, go to ruin, perish: quantis opibus, quibus de rebus lapsa fortuna accidat, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 396 Vahl.); cf.:

    cetera nasci, occidere, fluere, labi,

    Cic. Or. 3, 10:

    labentem et prope cadentem rem publicam fulcire,

    id. Phil. 2, 21, 51:

    equitem Romanum labentem excepit, fulsit, sustinuit,

    id. Rab. Post. 16, 43; id. Ep. ad Brut. 1, 18, 2:

    sustinuit labentem aciem Antonius,

    Tac. H. 3, 23:

    vidi labentes acies,

    Prop. 4 (5), 2, 53:

    eo citius lapsa res est,

    Liv. 3, 33: mores lapsi sunt, id. praef.; Tac. A. 6, 50:

    fides lapsa,

    Ov. H. 2, 102:

    labentur opes,

    will be lost, Tib. 1, 6, 53:

    res,

    Lucr. 4, 1117:

    hereditas lapsa est,

    Dig. 4, 4, 11, § 5.—
    4.
    To slip or fall away from a thing, to lose it: hac spe lapsus, deceived or disappointed in this hope, Caes. B. G. 5, 55, 3:

    hoc munere,

    Sil. 7, 740:

    facultatibus,

    to lose one's property, become poor, Dig. 27, 8, 2, § 11; 26, 7, 9, § 1:

    mente,

    to lose one's senses, go mad, Cels. 5, 26, 13; Suet. Aug. 48; cf.:

    lapsae mentis error,

    Val. Max. 5, 3, 2.—Hence, lapsus, a, um, ruined, unfortunate, Prop. 1, 1, 25. —
    5.
    To fall into or upon, to come or turn to:

    labor eo, ut assentiar Epicuro,

    Cic. Ac. 2, 45, 139; id. Att. 4, 5, 2:

    ad opinionem,

    id. Ac. 2, 45, 138:

    in adulationem,

    Tac. A. 4, 6:

    in gaudia,

    Val. Fl. 6, 662:

    in vitium,

    Hor. Ep. 2, 1, 94.—
    6.
    To fall into error, to be mistaken, to err, mistake, commit a fault:

    labi, errare, nescire, decipi et malum et turpe ducimus,

    Cic. Off. 1, 6, 18:

    in aliqua re labi et cadere,

    id. Brut. 49, 185:

    in minimis tenuissimisque rebus,

    id. de Or. 1, 37, 169; id. Fam. 2, 7, 1:

    lapsus est per errorem suum,

    id. Q. Fr. 3, 9, 8:

    consilio,... casu,

    id. Agr. 2, 3, 6:

    propter inprudentiam,

    Caes. B. G. 5, 3:

    in officio,

    Cic. Tusc. 2, 4, 12:

    in verbo,

    Ov. Am. 2, 8, 7:

    ne verbo quidem labi,

    Plin. Ep. 2, 3:

    it vera ratione,

    Lucr. 2, 176.—
    7.
    Esp., to fall away from the true faith, to become apostate (eccl. Lat.):

    lapsorum fratrum petulantia,

    Cypr. Ep. 30, 1 al.
    2.
    lăbor (old form lăbos, like arbos, honos, etc., Plaut. Trin. 2, 1, 35; id. Truc. 2, 6, 40; Ter. Hec. 3, 1, 6; Varr. ap. Non. 487, 13; Cat. 55, 13; Sall. C. 7, 5; id. J. 100, 4; cf. Quint. 1, 4, 13), ōris, m. [Sanscr. root rabh, to grasp, ā-rabh, to undertake; Gr. alph- in êlphon, earned, alphêma, wages; Germ. Arbeit], labor, toil, exertion (cf.: contentio, opera).
    I.
    Lit.:

    ut ingenium est omnium Hominum a labore proclive ad libidinem,

    Ter. And. 1, 1, 51:

    haud existimans quanto labore partum,

    id. Phorm. 1, 1, 12:

    interest aliquid inter laborem et dolorem: sunt finitima omnino, sed tamen differt aliquid. Labor est functio quaedam vel animi vel corporis, gravioris operis et muneris: dolor autem motus asper in corpore alienus a sensibus,

    Cic. Tusc. 2, 15, 35:

    corporis,

    id. Cael. 17, 39:

    res est magni laboris,

    id. de Or. 1, 33, 150:

    laborem sibi sumere et alteri imponere,

    id. Mur. 18, 38:

    sumptum et laborem insumere in rem aliquam,

    id. Inv. 2, 38, 113; cf. id. Verr. 2, 3, 98, § 227:

    multum operae laborisque consumere,

    id. de Or. 1, 55, 234:

    laborem sustinere,

    id. Att. 1, 17, 6:

    exantlare,

    id. Ac. 2, 34, 108:

    suscipere,

    id. Opt. Gen. Or. 5, 13:

    subire,

    id. Att. 3, 15, 7:

    capere,

    id. Rosc. Com. 16, 49:

    labores magnos excipere,

    id. Brut. 69, 243:

    se in magnis laboribus exercere,

    id. Arch. 11, 28:

    summi laboris esse,

    capable of great exertion, Caes. B. G. 4, 2, 2:

    laborem levare alicui,

    Cic. Or. 34, 120:

    detrahere,

    id. Fam. 3, 6, 5:

    ex labore se reficere,

    Caes. B. G. 3, 5; 5, 11:

    victus suppeditabatur sine labore,

    Cic. Sest. 48, 103:

    non est quod existumes, ullam esse sine labore virtutem,

    Sen. Vit. Beat. 25, 5; Suet. Ner. 52; Quint. 2, 12, 12; cf.:

    nullo labore,

    Cic. Dom. 34, 91; id. Sest. 40, 87; id. Tusc. 2, 22, 51:

    quantum meruit labor,

    Juv. 7, 216:

    reddere sua dona labori,

    id. 16, 57:

    numerenter labores,

    be valued, id. 9, 42.—
    B.
    In partic.
    1.
    Pregn., drudgery, hardship, fatigue, distress, trouble, pain, suffering (mostly poet. and late Lat.; syn. aerumna): decet id pati animo aequo;

    si id facietis, levior labos erit,

    Plaut. Capt. 2, 1, 2:

    propter meum caput labores homini evenisse optumo,

    id. ib. 5, 1, 25:

    cum labore magno et misere vivere,

    id. Aul. prol. 14; id. Ps. 2, 4, 2:

    hoc evenit in labore atque in dolore,

    id. ib. 2, 3, 20:

    vel in labore meo vel in honore,

    Cic. Fam. 15, 18:

    Iliacos audire labores,

    Verg. A. 4, 78:

    mox et frumentis labor additus, ut mala culmos Esset rubigo,

    id. G. 1, 150:

    belli labores,

    id. A. 11, 126; cf. id. ib. 2, 619;

    12, 727: labor militiae,

    Juv. 16, 52:

    castrorum labores,

    id. 14, 198:

    Lucinae labores,

    Verg. G. 4, 340:

    cor de labore pectus tundit,

    Plaut. Cas. 2, 6, 63:

    hoc medicamentum sine magno labore cadere cogit haemorrhoidas,

    Scrib. 227:

    litterarius, = opus,

    Aug. Conf. 9, 2;

    id. cont. Jul. 6, 21: meos labores legere,

    id. de Don. Pers. 68.—Of sickness: valetudo crescit, accrescit labor. Plaut. Curc. 2, 1, 4:

    sulphurosi fontes labores nervorum reficiunt,

    Vitr. 8, 3, 4.—Of danger:

    maximus autem earum (apium) labor est initio veris,

    Col. 9, 13, 2.—Prov.:

    jucundi acti labores,

    Cic. Fin. 2, 32, 105:

    suavis laborum est praeteritorum memoria,

    id. ib. —
    2.
    Poet.
    a.
    Labores solis, eclipses of the sun, Verg. A. 1, 742 Forbig. ad loc.; so,

    defectus solis varios lunaeque labores,

    id. G. 1, 478; Sil. 14, 378. —
    b.
    Of plants:

    hunc laborem perferre,

    i. e. growth, Verg. G. 2, 343.—
    3.
    Personified: Lăbos, toil, in the lower world, Verg. A. 6, 277.—
    II.
    Meton., of the products of labor.
    a.
    Work, workmanship of an artist ( poet.):

    operum,

    Verg. A. 1, 455:

    hic labor ille domūs,

    id. ib. 6, 27:

    nec non Polycleti multus ubique labor,

    Juv. 8, 104. —
    b.
    Of cultivated plants, crops, etc.:

    ruit arduus aether et pluvia ingenti sata laeta boumque labores Diluit,

    Verg. G. 1, 325; cf.:

    haec cum sint hominumque boumque labores,

    id. ib. 1, 118: Juppiter Grandine dilapidans hominumque boumque labores, Col. poët. 10, 330; Verg. A. 2, 284; 306.—
    c.
    Labores uteri, i. e. children, Claud. Rapt. Pros. 1, 193.

    Lewis & Short latin dictionary > Labos

  • 20 prōnus

        prōnus adj. with comp.    [PRO-], turned forward, bent over, inclined, leaning, hanging, stooping, bending: pecora, quae natura prona finxit, S.: pronus pendens in verbera, leaning forward to strike, V.: pronus magister Volvitur in caput, V.: carcere emicat, i. e. in swift flight, O.: leporem pronum catulo sectare sagaci, flying swiftly, O.: ilex paulum modo prona, dein flexa, S.: motus corporis.—As subst n.: montium prona, slopes, Cu.: amnis, rushing, V.: rivi, tumbling, H.: currus, headlong, O.— Sinking, reaching down: urbs in paludes, L.: via, steep, O.—As subst n.: nihil habent proni, no downward tendency.—Of heavenly bodies, setting, sinking, declining: Orion, H.: Titan, O.—Of time, hurrying, fleet: menses, H.: anni, H.—Fig., inclined, disposed, prone: rei p. genus ad perniciosissimum statum: anxitudo ad luctum: in obsequium, H.: pronior in vitia sua, L.: deterioribus, Ta.— Easy, without difficulty: omnia virtuti suae prona esse, S.: omnia victoribus, Ta.: facile et pronum est agere, Iu.: id pronius ad fidem est, is easier to believe, L.
    * * *
    prona, pronum ADJ
    leaning forward; prone

    Latin-English dictionary > prōnus

См. также в других словарях:

  • Down Periscope — Theatrical release poster Directed by David S. Ward Produced by Rob …   Wikipedia

  • down — [adj1/adv] below; physically lower bottomward, cascading, declining, depressed, descending, downgrade, downhill, downward, dropping, earthward, falling, gravitating, groundward, inferior, nether, precipitating, sagging, sinking, sliding, slipping …   New thesaurus

  • Sinking of Prince of Wales and Repulse — Infobox Military Conflict conflict= Sinking of Prince of Wales and Repulse caption= Prince of Wales (left, front) and Repulse (left, behind) under attack by Japanese aircraft. A destroyer Electra or Express is in the foreground. partof=World War… …   Wikipedia

  • Sinking Ships — Infobox musical artist Name = Sinking Ships Img capt = Promotional photo of the band Img size = Landscape = Background = group or band Alias = Origin = Seattle, Washington Genre = Hardcore punk Melodic hardcore Years active = 2004 2008 Label =… …   Wikipedia

  • Sinking ships for wreck diving sites — Explosives detonating to sink the HMNZS Wellington (F69) in 2005 Sinking ships for wreck diving sites is the practice of scuttling old ships to produce artificial reefs suitable for wreck diving, to benefit from commercial revenues from… …   Wikipedia

  • sinking — sink·ing || sɪŋkɪŋ n. descent; gradual decline or fall; uneasy or apprehensive feeling adj. falling down below the surface; moving to a lower level; falling, descending; sloping downward; penetrating, permeating sinking (sink) sink·ing ||… …   English contemporary dictionary

  • down — Synonyms and related words: COD, Vandyke, actively, adown, ailing, air, alkali flat, all up with, alluvial plain, anthill, backset, bad, barrow, basin, beard, beat, beaten, beaver, bedfast, bedridden, below, below par, best, bested, blow down,… …   Moby Thesaurus

  • down — I adv 1. at the lowest point, at a low rate or degree, to a low point, below par, minimally, at a low ebb; at ground level, to the ground, underground, below the horizon; underfoot, on the ground or floor, underneath, under, beneath, below,… …   A Note on the Style of the synonym finder

  • Sinking — Sink Sink (s[i^][ng]k), v. i. [imp. {Sunk} (s[u^][ng]k), or ({Sank} (s[a^][ng]k)); p. p. {Sunk} (obs. {Sunken}, now used as adj.); p. pr. & vb. n. {Sinking}.] [OE. sinken, AS. sincan; akin to D. zinken, OS. sincan, G. sinken, Icel. s[ o]kkva, Dan …   The Collaborative International Dictionary of English

  • down — I (New American Roget s College Thesaurus) adv. downward; under, beneath, below. See lowness, descent.Ant., up, above. II (Roget s IV) prep. and modif. 1. [Having a downward motion] Syn. forward, headlong, downward, downhill, downstairs,… …   English dictionary for students

  • sinking — Synonyms and related words: Brownian movement, advance, aging, angular motion, anxious, apprehensive, ascending, ascent, axial, axial motion, back, back flowing, backflowing, backing, backward, backward motion, bad, baptism, burial, career,… …   Moby Thesaurus

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»